Zakrzepica jest podstępną chorobą, która – zbagatelizowana i nieleczona – może doprowadzić nawet do śmierci. Dlatego w momencie pojawienia się niepokojących objawów, koniecznością jest zdiagnozowanie schorzenia oraz podjęcie stosownego leczenia. W diagnozie pomoże USG Doppler. Wrocław jest jednym z miast, w którym można wykonać takie badanie.

Zgodnie ze statystykami, na żylną chorobę zakrzepowo-zatorową zapada ok. 1,5 mln ludzi z 25 krajów Unii Europejskiej. Natomiast z powodu zatoru tętnicy płucnej umiera ok. 500 tys. osób – czyli więcej niż suma zgonów wywołana rakiem prostaty, piersi, zakażeniem wirusem HIV oraz wypadkami drogowymi. Stąd wysuwa się tylko jeden wniosek: diagnostyka zakrzepicy jest zaniedbana.

Skąd się bierze zakrzepica?

Zakrzepica jest chorobą, która powstaje na skutek tworzenia się skrzeplin. Do ich powstawania dochodzi między innymi w przypadku:

• zaburzeń przepływu krwi pojawiających się na skutek unieruchomienia pacjenta po operacji,
• uszkodzeń naczyń krwionośnych przez kroplówkę, cewnik, zastrzyki,
• nadmiernej krzepliwości spowodowanej zmianami w składzie krwi (np. w przebiegu choroby nowotworowej, stosowania antykoncepcji, w przypadku trombofilii).

Jeżeli u pacjenta wystąpią co najmniej 2 z 3 warunków tzw. triady Virchowa, wówczas istnieje duże prawdopodobieństwo powstawania zakrzepów.

Zakrzepica może rozwijać się bezobjawowo

Zakrzepicę bardzo często określa się mianem „cichego zabójcy”. Szacuje się, że nawet w połowie przypadków rozwija się, nie dając żadnych wyraźnych objawów, natomiast śmierć może powodować w ciągu zaledwie kilku minut. Dochodzi do tego wówczas, gdy część skrzepliny oderwie się od ściany żyły i wraz z krwią dostanie się do prawego przedsionka serca, stamtąd do prawej komory i tętnicy płucnej. W efekcie dochodzi do zatkania tej ostatniej, co objawia się wstrząsem lub nagłym zatrzymaniem oddychania i krążenia.

Do grupy ryzyka, jeśli chodzi o zakrzepicę zaliczyć można:

• wiek powyżej 60 lat (czasami jednak zakrzepica atakuje osoby dużo młodsze),
• płeć – częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn,
• długotrwałe unieruchomienie po operacjach, urazach (najczęściej ortopedycznych i ginekologicznych),
• otyłość,
• stosowanie terapii hormonalnej,
• żylaki,
• niewydolność serca.

Ponadto większe prawdopodobieństwo wystąpienia choroby dotyczy osób z wrodzoną lub nabytą trombofilią.

W przypadku zakrzepicy najgorsze jest to, że objawy – jeśli w ogóle się pojawią – mogą sugerować inne choroby, np. obrzęk limfatyczny, zakrzepowe zapalenie żył powierzchniowych, niewydolności prawej komory serca. Podobne objawy mogą towarzyszyć złamaniu czy zwichnięciu kości. Warto jednak szczególną uwagę zwrócić na takie symptomy jak:

• zaczerwienienie skóry,
• obrzęk uda lub łydki,
• wyczuwalne zgrubienia,
• różnica w obwodzie nóg większa niż 3 cm,
• ból łydki przy zginaniu stopy,
• obrzęk nogi z widocznym napięciem skóry.

Zakrzepica może powodować zator płucny. Do jego najczęstszych objawów zaliczyć można spoczynkową i wysiłkową duszność o charakterze napadowym. Często pojawia się ból w różnych miejscach klatki piersiowej. Wśród rzadko występujących symptomów wymienić należy m.in. gorączka, przyspieszone bicie serca, migotanie przedsionków. Jeśli u pacjenta pojawią się omdlenia, niestety rokowania nie są pomyślne.

Najważniejsza diagnostyka

Jako że zakrzepica może nie dawać żadnych objawów, istotną rolę odgrywa diagnostyka. W przypadku, gdy pacjent znajduje się w grupie ryzyka, koniecznością jest regularne poddawanie się badaniom. W ocenie stanu żył głębokich pomoże USG Doppler. Wrocław jest jednym z wielu miast, w którym takie badanie można wykonać.

Jego istotą jest sprawdzenie stanu żył i tętnic, co pozwala określić ryzyko powstawania zakrzepicy. W trakcie wykonywania badania diagnozie podlega różnica w częstotliwości powracających fal. Lekarz wykonujący USG Doppler jest w stanie wychwycić różnice i na tej podstawie stwierdzić nieprawidłowości w przepływie krwi.

Jeśli badanie USG Doppler wskaże podejrzenie zakrzepicy, wówczas koniecznością jest natychmiastowa reakcja. Najczęściej zaleca się podanie leków powodujących „rozpuszczenie” zakrzepów. Dzięki temu udaje się uniknąć najgorszego, czyli oderwania skrzepliny od ściany naczyń żylnych i przedostania się do tętnicy płucnej.

Zmagasz się z silnymi bólami brzucha, którym może towarzyszyć gorączka? Uskarżasz się na plamienia międzymiesiączkowe? To może być zapalenie przydatków – stan, którego nie należy bagatelizować. Im wcześniej podejmiesz leczenie, tym nie tylko wyeliminujesz bolesne objawy. Szybko i odpowiednio przeprowadzone leczenie pozwoli ci uniknąć przykrych konsekwencji.

Zapaleniem przydatków określa się stan zapalny jajników i jajowodów. Zwykle dotyczy młodych aktywnie seksualnych kobiet – najczęściej między 15. a 30. rokiem życia. Zapalenie wywoływane jest infekcją bakteryjną, której przyczyna tkwi w niewłaściwej higienie intymnej lub zakażeniu przeniesionym przez zainfekowanego partnera.

Jak dochodzi do zakażenia?

Stan zapalny w obrębie jajników i jajowodów wywołują bakterie tlenowe i beztlenowe, takie jak: paciorkowce, gronkowce, dwoinki rzeżączki, chlamydie. Do przydatków dostają się jedną z dwóch dróg.

• Zakażenie wstępujące – dotyczy aż 90% przypadków zapalenia przydatków. Tutaj bakterie przedostają się do jajników i jajowodów poprzez pochwę i macicę. Zakażenie ma miejsce wówczas, gdy kanał szyjki macicy jest rozwarty, tj. podczas miesiączki, po porodzie, po poronieniu, po zabiegach ginekologicznych.

• Zakażenie zstępujące – występuje zaledwie w 10% przypadków. Tutaj bakterie docierają do jajników i jajowodów z krwią lub chłonką, wędrując z istniejących w organizmie ognisk zapalnych, np. związanych z bólem zębów, zapaleniem migdałków czy wyrostkiem robaczkowym.

Jak rozpoznać zapalenie przydatków?

Typowe dla zapalenia przydatków objawy pojawiają się w ciągu 7 dni od zakażenia. Pojawia się nagły i ostry ból brzucha o charakterze skurczowym. Dolegliwości bólowe występują po obu stronach podbrzusza, który może nasilać się podczas współżycia. Niekiedy promieniuje w stronę pachwin i ud. Bólowi najczęściej towarzyszy silne osłabienie oraz gorączka (niekiedy jest to stan podgorączkowy). Czasami zapalenie przydatków objawia się ponadto nudnościami i wymiotami oraz biegunką – typowymi symptomami schorzeń związanych z układem pokarmowym. W efekcie dolegliwości są bagatelizowane.

Rozpoznania zapalenia przydatków dokonuje ginekolog podczas standardowego badania ginekologicznego. Objawy stanów zapalnych są tak charakterystyczne, iż nie jest konieczne wykonywanie zaawansowanych badań. Niemniej jednak niekiedy zaleca się wykonanie badania USG transwaginalnego.

Samo badanie manualne pozwala jednak stwierdzić występowanie stanu zapalnego. Warto bowiem mieć świadomość, że w przypadku zapalenia przydatków nie należy do przyjemnych i bezbolesnych. Nawet delikatne dotknięcie szyjki macicy wywołuje silny ból, w efekcie czego ginekolog bardzo łatwo jest w stanie postawić prawidłową diagnozę.

Na czym polega leczenie zapalenia przydatków?

Jako że zapalenie przydatków wywołują bakterie, stanom zapalnym należy przeciwdziałać antybiotykami o szerokim spektrum działania. Zwalczając wiele szczepów bakterii, są skutecznym środkiem przynoszącym poprawę. Dodatkowo zaleca się stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych działających jednocześnie przeciwbólowo. Taka kuracja trwa najczęściej 7-10 dni.

W zależności od stanu zdrowia konkretnej pacjentki, ginekolog może zalecić również wypoczynek w domu, by stworzyć w ten sposób jeszcze lepsze warunki do pokonania infekcji. Przemęczony organizm słabiej walczy z drobnoustrojami, co wydłuża czas leczenia. W ramach leczenia niekiedy zachodzi konieczność unikania wysiłku fizycznego. Nie jest wskazane również współżycie – zwykle do kolejnej miesiączki.

Zapalenia przydatków nie można lekceważyć

Z uwagi na dolegliwości bólowe, zapalenie przydatków ciężko zbagatelizować. Niemniej jednak niewłaściwe postawienie diagnozy (pomylenie ze schorzeniami ze strony układu pokarmowego) może mieć przykre w skutkach konsekwencje.

Nawet, jeśli zapalenie przydatków po jakimś czasie „wyciszy się”, stan zapalny cały czas będzie tlił się w organizmie w fazie nienasilonej. W efekcie może dojść do utworzenia się zrostów w jajowodach. To z kolei skutkuje ich niedrożnością, co przekłada się m.in. na niepłodność.

Jeżeli więc martwi cię silny ból podbrzusza, któremu towarzyszą plamienia oraz objawy ze strony układu pokarmowego, udaj się do ginekologa. Rutynowe badanie pozwoli postawić diagnozę i w razie konieczności zalecone zostanie odpowiednie leczenie. W przypadku zapalenia przydatków trzeba bowiem działać szybko.